رزین ها در گروه پلیمرها جای دارند، این مواد از دو منبع طبیعی و مصنوعی(سنتزی) قابل دسترس هستند و به دو فرم نیمه جامد و مایع یافت می شوند که دارای خواص وکاربرد های گوناگون است. از زمانی که این ماده پلیمری مورد استفاده قرار گرفت تا اکنون دستخوش تغییرات فراوانی بوده است. اگر در مورد ساختار و ویژگی های رزین ها کنجکاو هستید و می خواهید در مورد دامنه کاربرد آنها بدانید با ما همراه باشید.

ویژگی های عمومی رزین ها:

رزین ها ترکیباتی هستند که از زنجیره های بلند با وزن مولکولی بالا ساخته شده اند. این زنجیره ها دارای گروه های عاملی فعال هستند. در واقع هیچ معیار خاصی برای تعریف عمومی و دادن یک قالب واحد به رزین ها وجود ندارد، از لحاظ ویژگی های ظاهری مانند: گرانروی، رنگ، شفافیت و … هیچ نقطه اشتراکی با یکدیگر ندارند. ولی وظیفه تمامی رزین ها (چسبندگی، تشکیل فیلم، استحکام) یکسان است به نمونه های زیر توجه کنید:

1. برخی از مواد تشکیل دهنده پوشش ها ( رنگ، چسب، آب بند و …) بدون وجود رزین توانایی ایجاد یک فیلم (لایه نازک) را ندارند، این رزین است که امکان تشکیل فیلم را فراهم می کند.
2. نگهداشتن اجزا درکنار یکدیگر از وظایف رزین است. تا یک توزیع یکنواخت حاصل شود، به شرط آنکه نوع پوشش مطابق با ماهیت رزین باشد.
3. چسبندگی به سطوح از وظایف اصلی رزین ها است. هر چه ذرات رزین با مولکول های سطح، پیوند بیشتری برقرار کنند میزان چسبندگی بالاتر و در نتیجه عمر پوشش دهی طولانی ترخواهد بود است.
4. رزین ها باعث ایجاد ویژگی های خاص همانند استحکام در برابر مواد شیمیایی(اسیدها، قلیاها، روغن ها)، دما و مقاومت در برابر خوردگی، رطوبت به خصوص آب دریا، آب گرم و … می شوند.
انواع رزین ها:
همان طور که قبلا نیز بیان شد رزین ها به دو دسته رزین های طبیعی و سنتزی تقسیم می شوند:
رزین های طبیعی:
رزین این ماده پلیمری از منابع مختلفی از جمله: گیاهان، حشرات و مواد معدنی بدست می آیند. این بسپارها (پلیمر) به سادگی شکل‌پذیر، اما کم دوام هستند.

انواع رزین های طبیعی:

رزین هایی با منشا گیاهی:
– کلوفان (Colophony) یا روزین (Rosin): پس‌مانده تقطیر تربانتین تصفیه‌نشده مغز چوب درخت، شیره ساقه و ریشه درخت کاج
– سندروس(Sandarac) و و لیگنین (lignin): از شیره درختانی مانند کاج
– سنگ زینتی کهربا(Amber) در اثر سخت شدن و سپس فسیل شدن صمغ گیاهی بدست می آید که این نوع رزین معمولا زرد و در موارد نادر آبی رنگ است.
رزین هایی با منشا حیوانی:
– شلاک(shellac) رزینی که از نوعی حشره لاک ساز بومی هند و تایلند بدست می آید که براقی بسیاری دراژه‌ها، آدامس‌ها و آبنبات‌ها از این‌ترشحات است.
رزین هایی با منشأ معدنی:
– رزین کوپال(Copal) وکولتار(Coal tar) که از قطران زغال سنگ به دست می آیند و منشا سنگواره ای دارند. کولتار برای اصلاح و بهبود مقاومت و نفوذ ناپذیری رزین های دیگرمورد استفاده قرار می گیرد.
– قیر طبیعی که از تبخیر نفت خام و یا به شکل معدنی قابل استخراج است.
به طور کلی امروزه رزین های طبیعی جایگاه گذشته را در صنایع ندارند اما در صورت نیاز می توان با اصلاح  و ترکیب آنها با مواد دیگر از برخی رزین های طبیعی مانند: سلولز و پروتئین استفاده کرد.
کاربرد رزین های طبیعی:
جای تعجب نیست که با توجه به ساختار شیمیایی متنوع رزین های طبیعی، کاربردهای آن ها هم متنوع باشد. خاصیت ضد میکروبی این مواد دلیل مصرف آن ها برای مومیایی کردن اجساد، درمان سوختگی مداوم پوست(سوختگی با اشعه تابشی) بوده است. رزین های طبیعی هم چنین درمصارف غیر پزشکی مانند جلا دهنده، لاک، مواد ضد آب، چسب و همچنین در مواد پیش ساخته برای تولید مواد شیمیایی صنعتی کاربرد داشتند. از کاربرد های دیگر این مواد می توان به ساخت جواهر، عطر، جوهر و … اشاره کرد.

No comment

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *